Organízanse visitas guiadas, que poden ser unha gran oportunidade para que o alumnado coñeza máis sobre o castelo, que ademais foi protagonista na Batalla de Brión, pois os ingleses quixeron conquistar sen éxito, a cidade. Nos veráns e na Semana Santa algúns destes tours son teatralizados, cos soldados que custodiaban o castelo no século XVIII.

O castelo vén de ser obxecto dunhas obras de mellora que incluíron a restauración da torre do século XIX da batería baixa, un Ben de Interese Cultural no que permanecerán abertas dúas exposicións permanentes: unha dedicada á evolución das defensas da ría e outra do propio castelo de San Felipe. Tamén se instalaron un centro de recepción aos visitantes e aseos portátiles. O acceso á fortificación pódese facer por terra ou mar. Ademais, existe un percorrido en lancha pola ría co que descubrir outras edificacións do litoral, como a base naval da Graña, os estaleiros ou o Arsenal Militar.

Os obxectos do museo trasladan aos visitantes a algúns dos momentos máis destacados da historia da Armada Española a través dos diferentes séculos. Un dos seus maiores atractivos é a extensa colección de áncoras de distintas épocas, considerada unha das mellores do mundo. Tamén son interesantes as maquetas de barcos
antigos, como as carabelas de Colón, o buque-escola Galatea ou o navío San Carlos Real de España, que comparten protagonismo con bandeiras, utensilios de navegación e cartografía, e tamén material bélico e de artillería.

As cociñas do antigo cárcere úsanse na actualidade para a recreación de esceas cotiás da vida mariñeira no século XVIII, mostrando os alimentos habituais durante a navegación ou ensinando como eran as enfermarías da época. Ademais de ser un museo que recolle a historia naval da zona, conta con algúns obxectos ben curiosos, como a medalla que Hitler concedeu ao cruceiro Canarias ou a cadeira que Franco empregaba para pescar desde o iate Azor. Para coñecelo en maior profundidade é posible facer unha visita guiada.

Que podemos encontrar na visita? A primeira, un edificio que é unha auténtica xoia, unhas antigas ferrerías da Armada situadas no Arsenal e que manteñen a súa estrutura orixinal do século XVIII cun traballo de rehabilitación impecable. Pero, atravesando unha caderna xigantesca que nos mostra o que son as costelas dun barco, hai moito máis: dúas pezas do casco da fragata Magdalena, afundida na ría de Viveiro no 1810; dúas cámaras que mostran o interior dunha nave do século XVIII e dunha fragata moderna; a reprodución dunha antiga ferrería co oficial, o mestre e o aprendiz; unha talladora coa que se facían hai unhas décadas os modelos a escala de diferentes embarcacións; multitude de maquetas e barcos reais; unha exposición de faros; outra que reflicte a evolución da construción naval na ría… sen esquecer a multitude de útiles e obxectos relacionados coa carpintería de ribeira ou a construción naval máis recente. Ata hai autómatas cos que comprobar como funcionan as cadernas dun barco ou como se comporta un buque no medio das ondas.

A Ruta dos Sentidos é outra das andainas que se poden facer por Esmelle. Está inspirada no libro Merlín e Familia do escritor Álvaro Cunqueiro. No percorrido, ademais de paneis con fragmentos da obra, atópase o muíño de Otero, no que hai unha estatua adicada ao mago. Neste traxecto búscase gozar mediante o uso dos sentidos e a imaxinación nun entorno natural máxico.

A Ruta da Poza da Lagoa comeza en San Xoán de Esmelle e continúa por un antigo camiño castrense actualmente abandonado ata a Poza da Lagoa. Na parte final do itinerario é posible achegarse ata o miradoiro do Pedrouzo, no que se atopa un antigo búnker militar empregado para vixiar o tránsito marítimo.

Ademais de plans de natureza, nesta parroquia está o Centro BTT Valle de Esmelle, no que principiantes e expertos poden desfrutar da bicicleta de montaña á vez que descobren os atractivos naturais de zona. Promoven a realización de deporte respectuoso coa contorna e a protección do hábitat. O centro, xestionado desde 2013 polo club BTT Esmelle, conta cunha Escola Deportiva (Biciescola), aluga bicicletas de montaña e tamén realiza rutas guiadas e eventos deportivos.

Unha excursión escolar por estas baterías, que contan con paneis explicativos de cada unha delas, ten un innegable atractivo para os estudantes. Facer o percorrido entre San Felipe e San Cristobo supón camiñar uns 8 quilómetros ida e volta, pero pódese chegar en coche ata calquera delas. A de Punta Viñas foi reconstruída pola Autoridade Portuaria e ao seu carón atópanse o Centro de Interpretación de Cabo Prioriño e a batería de Prioriño Chico. Menos aconsellable é visitar con nenos/as as de Prior e Monte Ventoso, porque teñen algunhas zonas perigosas.

Como aliciente engadido están as calas e praias próximas e non se poden esquecer os prismáticos para observar as illas Gabeiras e as aves da zona, entre as que destacan os corvos mariños.